پ P

• پاڕانۆید
• Paranoid = paranoia + eides

 پاڕانۆید وشەیەکی لێکدراوی یۆنانیە کە لە دو وشە پێک هاتوە

• یەکەمیان: |پاڕانۆیا| واتا خەڵەفان، تێکچون
• دوهەمیان: |ئایدێس| واتا هاوشێوە، لێکچو
• کەواتە |پاڕانۆید| واتا هاوشێوەی پاڕانۆیا، هاوشێوەی تێکچون، خەڵەفان-ئاسا
•  
• پاڕانۆید دەردێکی سایکۆلۆژی و دەرونیە، بەری حەزێکی دەستکردە کە تاسەی ناو خودی مرۆڤ نیە، بەڵکو داب و نەرێت، یاسا و ڕێسا، دال و مەدلول، ئەویدی و ئەویدی گەورە، ئاپۆرە و بازاڕ، مێدیا و ماسمێدیای سەرمایەداری ئەو حەزە دەستکردانەی لە ناو مرۆڤ چاندون
•    لە بنەڕەتدا دۆخی شیزۆیی واتە ڕۆحی نائۆرگان، ڕۆحێک کە نەبێتە ماشین و مەکینەی ئۆرگانیسم و بیۆلۆژی و فیسیۆلۆژی، نەبێتە ئامێری درێژکردنەوە و درێژەپێدانی ستەم، ڕۆحێک کە نەچێتە ژێر ڕکێفی هیچ سیستەمێکی چەپێنەر و خەسێنەر و پاڕانۆیی و پاڕانۆیدیەوە (Paranoid). پاڕانۆید وشەیەکی لێکدراوی یۆنانیە: یەکەمیان پاڕانۆیا (paranoia) واتا خەڵەفان و تێکچون، دوهەمیان (eides) واتا لێکچو و هاوشێوە، هەردو وشەکە پێکەوە واتا پاڕانۆیی-ئاسا (هاوشێوەی پاڕانۆیا) یان خەڵەفان-ئاسا (هاوشێوەی تێکچون)، ئەم دەردە بەری ئەو حەزە دەستکردانەیە کە تاسەی ناو خودی مرۆڤ نین، بەڵکو داب و نەرێت، یاسا و ڕێسا، دال و مەدلول، ئەویدی و ئەویدیی گەورە، ئاپۆرە و بازاڕ (ماسە و مێسە)، مێدیا و ماسمێدیای سەرمایەداری ئەو جۆرە حەزە دەستکردانەیان لە ناو مرۆڤدا چاندوە، سایکۆپاتی (Psychopathie) واتا دەردە-دەرون (دەرون-بیماری) کە هەر لەو حەزە دەستکردانەوە سەرچاوەی گرتوە. ئەڵبەتە لێکۆڵینەوە و توێژینەوەی زانستی و ئاکادێمی و وتاری فیکری و دەقی ئەدەبیاتی کوردی لێوانلێون لە گرێ و گرێچنیی پاڕانۆیی و فێتیشی (Fetishism) واتە دوبارە بەرهەمهێنانەوەی سیستەمی بە شمەکبون و بە کاڵابون، وەبەرهێنانی زێدەبەهای حەزێکی بیمارانە و پاڕانۆیانە و فێتیشیانە (شمەکیانە). لێرەوە ڕۆحی نائۆرگان خۆڕاپسکانە لە هەمو جەبرێک و ناوەندێک، خۆئازادکردنە لە هەر خۆشباوەڕیەک و گەوجاندنێک
•  
• Mehr Infos: https://kamilo-kafruschy.webnode.at/news/anti-odipus-deleuze-und-guattari-kamilo-kafruschy-%d8%af%da%98%db%95%d8%a6%db%86%d8%af%db%8c%d9%be-%d8%af%d9%88%d9%84%d9%88%d8%b2-%d9%88-%da%af%d9%88%d8%a7%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c-%da%a9%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%84%db%86-%da%a9%d8%a7/
• پاڕانۆیی و پاڕانۆیدیەوە (Paranoid). پاڕانۆید وشەیەکی لێکدراوی یۆنانیە: یەکەمیان پاڕانۆیا (paranoia) واتا خەڵەفان و تێکچون، دوهەمیان (eides) واتا لێکچو و هاوشێوە، هەردو وشەکە پێکەوە واتا پاڕانۆیی-ئاسا (هاوشێوەی پاڕانۆیا) یان خەڵەفان-ئاسا (هاوشێوەی تێکچون)، ئەم دەردە بەری ئەو حەزە دەستکردانەیە کە تاسەی ناو خودی مرۆڤ نین، بەڵکو داب و نەرێت، یاسا و ڕێسا، دال و مەدلول، ئەویدی و ئەویدیی گەورە، ئاپۆرە و بازاڕ (ماسە و مێسە)، مێدیا و ماسمێدیای سەرمایەداری ئەو جۆرە حەزە دەستکردانەیان لە ناو مرۆڤدا چاندوە، سایکۆپاتی (P
•  
• Mehr Infos: https://kamilo-kafruschy.webnode.at/news/anti-odipus-deleuze-und-guattari-kamilo-kafruschy-%d8%af%da%98%db%95%d8%a6%db%86%d8%af%db%8c%d9%be-%d8%af%d9%88%d9%84%d9%88%d8%b2-%d9%88-%da%af%d9%88%d8%a7%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c-%da%a9%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%84%db%86-%da%a9%d8%a7/
• پاڕانۆیی و پاڕانۆیدیەوە (Paranoid). پاڕانۆید وشەیەکی لێکدراوی یۆنانیە: یەکەمیان پاڕانۆیا (paranoia) واتا خەڵەفان و تێکچون، دوهەمیان (eides) واتا لێکچو و هاوشێوە، هەردو وشەکە پێکەوە واتا پاڕانۆیی-ئاسا (هاوشێوەی پاڕانۆیا) یان خەڵەفان-ئاسا (هاوشێوەی تێکچون)، ئەم دەردە بەری ئەو حەزە دەستکردانەیە کە تاسەی ناو خودی مرۆڤ نین، بەڵکو داب و نەرێت، یاسا و ڕێسا، دال و مەدلول، ئەویدی و ئەویدیی گەورە، ئاپۆرە و بازاڕ (ماسە و مێسە)، مێدیا و ماسمێدیای سەرمایەداری ئەو جۆرە حەزە دەستکردانەیان لە ناو مرۆڤدا چاندوە، سایکۆپاتی (P
•  
• Mehr Infos: https://kamilo-kafruschy.webnode.at/news/anti-odipus-deleuze-und-guattari-kamilo-kafruschy-%d8%af%da%98%db%95%d8%a6%db%86%d8%af%db%8c%d9%be-%d8%af%d9%88%d9%84%d9%88%d8%b2-%d9%88-%da%af%d9%88%d8%a7%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c-%da%a9%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%84%db%86-%da%a9%d8%a7/
• پاڕانۆیی و پاڕانۆیدیەوە (Paranoid). پاڕانۆید وشەیەکی لێکدراوی یۆنانیە: یەکەمیان پاڕانۆیا (paranoia) واتا خەڵەفان و تێکچون، دوهەمیان (eides) واتا لێکچو و هاوشێوە، هەردو وشەکە پێکەوە واتا پاڕانۆیی-ئاسا (هاوشێوەی پاڕانۆیا) یان خەڵەفان-ئاسا (هاوشێوەی تێکچون)، ئەم دەردە بەری ئەو حەزە دەستکردانەیە کە تاسەی ناو خودی مرۆڤ نین، بەڵکو داب و نەرێت، یاسا و ڕێسا، دال و مەدلول، ئەویدی و ئەویدیی گەورە، ئاپۆرە و بازاڕ (ماسە و مێسە)، مێدیا و ماسمێدیای سەرمایەداری ئەو جۆرە حەزە دەستکردانەیان لە ناو مرۆڤدا چاندوە، سایکۆپاتی (P
•  
• Mehr Infos: https://kamilo-kafruschy.webnode.at/news/anti-odipus-deleuze-und-guattari-kamilo-kafruschy-%d8%af%da%98%db%95%d8%a6%db%86%d8%af%db%8c%d9%be-%d8%af%d9%88%d9%84%d9%88%d8%b2-%d9%88-%da%af%d9%88%d8%a7%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c-%da%a9%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%84%db%86-%da%a9%d8%a7/

******

Pale, palen, pellen, pulen, *spol-, spolium, spoliare

پاڵە

• دیارە کە |پاڵە| لە ناوەکەی خۆیەوە نەهاتوە، چونکی خۆی بە مانای بەرگ و توێکڵ دێت، بەڵکو |پاڵە| کاتێک دەبێتە مانای جوتیار یان کرێکار کە پەلوپۆ و دەستوپل دەکەونە |پاڵەکردن| واتا بەرگکردنەوە، توێکل داماڵین، بەروبوم ڕنین، لێکردنەوەی بەر، درەوکردن/دروێنەکردن
•  
• بێگومان |پاڵە| دەچێتەوە سەر ئیندۆگێرمانی |*سپۆل-| واتا داماڵین، داکەندن. بە لاتینی |سپۆلیوم| واتا لێکردنەوەی شتێک وەک دەسکەوت، نێچیر، داهات. فرمان و چاوگی |سپۆلیارێ| واتا چەککردن، تاڵانکردن، ڕوتکردنەوە
•  
• کەواتە |پاڵە| لەم فرمان و کردارانەوە سەرچاوەی گرتوە: |پالەن/پالێن|، |پەلەن/پێلێن|، |پولەن/پولێن|، هەمو ئەم وشانە بەو مانایە دێن کە لە سەرەوە ئاماژەیان پێدراوە، واتە پاڵەکردن
•  
• بە ئەڵمانی وشەی |شار| بە واتای پاڵەکردن دێت، بە کوردی وشەی |پاڵە| بە واتای شاریش دێت

******

bookmark, Lesezeichen

پەڕوەن = |پەڕ + وەند| واتا پەتی نێو پەڕان

دوای گەڕان و پشکنین گەیشتمە ئەو ئەنجامەی کە بۆ ئەم وشە ئینگلیزیە و ڕیشە ئەڵمانیە لە زمانی کوردیدا هەبوە، ئەوە بابەتێکی ئاڵۆزە و مافی نوسین و بابەتیش نیە، ئاماژەدان بە سەرچاوی یەکەم ئەرک و مەرجێکی ئەکەدێمی و ئەخلاقیی نوسینە، واتە ئەوەی بۆ یەکەمین جار دایڕشتوە و
دایتاشیوە و نوسیویەتی

بەڵام ئەگەر کورد ناچارە وشەیەکی نوێی بۆ داڕێژێت، ئەوە وشەی |پەڕوەن| خۆش و جوان و ئاسانە لەسەر زار کە پێشوتر بەکار نەهێنراوە. بێگومان وشەیەکی لێکدراوە لە |پەڕ| و |وەند| پێک هاتوە

وشەی |پەڕوەن| = |پەڕ + وەند| واتا پەتی نێو پەڕەکان

Wahrig Herkunftswörterbuch

******

پەککەوتە/پەککەوتو

وشەی یەکەم |پەک| واتا پاق. بە جێگۆرکێی پیتی |قاف| بۆ کاف

وشەی |پاق| واتا لاق، قاچ، پا، کە ئەمیان وشەیەکی زۆر کۆنە و بە شێوەی پێ، پیە، لینگ هەن

وشەی دوهەم |کەوت(ن)| واتا خستن، بەربونەوە، بەتایبەت لە نێو ئەم وشانەدا ماناکەی زەق دیارە، وەکو: داکەوتن، لەجێکەوتن، لێکەفتن، هەڵسوکەوت، دانیشتن، بەڵام ڕەگ و ڕیشەکەی دیار نیە

پاشگری |ە| ناوسازە، واتە سازدەری ناوە

هەردو وشەکە پێکەوە |پەککەوتە| واتا لەپاکەوتو، لێکەفتە، لاکەوتە، لەکارکەوتو، لەجێکەوتو

سەرنج

******

• Polei\poleo, pennyroyal, pulegium\pulex, basilikos\Basilikum, sibilus, minthe\Minze
• پونگە، ڕەیحانە، نەعنا

پیاسە